Μεταφορά καφέ με ιστιοπλοϊκό: Μία πρωτότυπη μέθοδος μείωσης των εκπομπών ρύπων

Μια μικρή ομάδα εισαγωγέων και ναυτικών ανατρέπει τα δεδομένα των θαλάσσιων μεταφορών και παραδίδει κόκκους καφέ με πλοία χαμηλότερων εκπομπών άνθρακα.

Μια πρωτότυπη ιδέα και ένα ισχυρό μήνυμα “εκπέμπει” ένας μικρός αριθμός ειδικών roasters στην Ευρώπη προσφέροντας πλέον κόκκους που έχουν αποσταλεί με ιστιοπλοϊκά– πλοίων ορυκτών καυσίμων – από τη Νότια Αμερική. Μπορεί για κάποιους αυτή η μέθοδος μεταφοράς να αποτελεί “πολυτέλεια” ωστόσο μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης προκειμένου να γίνουν σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση του περιορισμού των εκπομπών άνθρακα, εις βάρος του περιβάλλοντος. Οι ψήστες αγοράζουν τους κόκκους απευθείας από καλλιεργητές σε χώρες όπως η Κολομβία, προτού φροντίσουν για την αποθήκευσή τους σε χώρους logistics. Aπό εκεί οι το φορτίο εκφορτώνεται σε ένα ιστιοφόρο που ξεκινά το ταξίδι για λιμάνια όπως η Χάβρη της Γαλλίας ή Penzance της Αγγλία. Ο διάπλους διαρκεί συνήθως έξι εβδομάδες. Στη συνέχεια, οι κόκκοι αποστέλλονται με ταχυμεταφορείς σε ειδικούς roasters προτού καταλήξουν στο γνωστό αγαπημένο εσπρέσο που σερβίρεται στις καφετέριες ή στο σπίτι.

«Πρόκειται για ένα ταξίδι που σε κάνει να αισθάνεσαι δίπλα στην καλλιέργεια», είπε ο Ρίτσαρντ Μπλέικ, ιδρυτής της Yallah Coffee, ενός roaster με έδρα την Κορνουάλη που πουλά κόκκους από την Κολομβία. Μια σακούλα 1 κιλού με κόκκους Las Brisas της Yallah Coffee κοστίζει 50 £ (62 $), και παρά την αυξημένη τιμή, η εταιρεία αισθάνεται περήφανη ότι συνδράμει στον στόχο του για «μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα». Συγκριτικά, οι πιο ακριβοί κόκκοι που πωλούνται από το Ηνωμένο Βασίλειο και το σούπερ μάρκετ Tesco Plc μέσω διδικτύου είναι 13,75 £ (17 $) για μια σακούλα του ενός κιλού. Ο Blake ανέφερε ακόμη ότι αυτός ο καφές προσδίδει στους ανθρώπους τη χαρά να αισθάνονται ότι αγοράζουν ένα premium προϊόν που προσδίδει αξία “σε όλη τη διαδικασία παραγωγής του”.  Κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό με “κόκκους του κιλού που στοιβάζονται στα ράφια των σούπερ μάρκετ”, είπε και πρόσθεσε πως στην άλλη περίπτωση «πρόκειται για ένα προϊόν single origin που ταξιδεύει με πλοίο χαμηλών ρύπων, οι μεσάζοντες είναι λιγότεροι στην αλυσίδα εφοδιασμού και αυτό δημιουργεί μεγαλύτερη αξία».

Πριν από μερικά χρόνια, μια μικρή ομάδα επιχειρηματιών που έθεταν ως προτεραιότητα το περιβάλλον, όπως η Shipped by Sail στο Ηνωμένο Βασίλειο, άρχισε να χρησιμοποιεί πειρατικές σκούνες για να αποδείξει ότι αγαθά όπως ο καφές μπορούσαν να μεταφερθούν με σχεδόν μηδενικές εκπομπές ρύπων – ακόμα κι αν χρειάζονταν περισσότερα χρήματα και παρά τους κινδύνους που συνδέονται με τη διάσχιση του Ατλαντικού με ξύλινες βάρκες εκατοντάδων ετών που μετέφεραν υψηλής ποιότητας καφέ. Αυτή η δραστηριότητα που κάποτε φάνταζε ιδιαίτερα παράτολμη, πλέον αποκτά μια νέα επιχειρηματική διάσταση. Οι καταναλωτές είναι πλέον πιο πρόθυμοι να πληρώσουν κάτι παραπάνω για πράσινο καφέ και οι roasters ανταποκρίνονται σε αυτή την τάση.

Για παράδειγμα η Belco, ένας εισαγωγέας βιώσιμου καφέ με έδρα τη Γαλλία προμηθεύει περίπου 1.000 specialty roasters σε όλη την Ευρώπη. Η εταιρεία φέτος αγόρασε 22 τόνους κολομβιανού καφέ που παραδόθηκε με ιστιοφόρο. Τα σχόλια των πελατών ήταν τόσο θετικά που πλέον η εταιρεία επανασχεδιάζει να εισαγάγει περίπου 4.000 τόνους με ιστιοπλοϊκό έως το 2025. Για να καταστεί όμως κάτι τέτοιο δυνατό, θα χρειαστεί ένα μεγαλύτερο σκάφος. Η Belco βασίζεται σε αποστολές μέσω της γαλλικής TransOceanic Wind Transport, μια εταιρεία ιστιοπλοϊκών πλοίων εμπορευματικών μεταφορών. Για να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες απαιτήσεις πελατών της, η TOWT κατασκευάζει ένα ιστιοφόρο πλοίο ικανό να χωρέσει 1.100 τόνους εμπορευμάτων. Το πρώτο πλοίο αναμένεται να παραδοθεί τον Ιούνιο του επόμενου έτους και άλλα τρία έως το 2026.

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η SailCargo Inc. της Κόστα Ρίκα ετοιμάζεται να μεταφέρει κόκκους από τη Νότια Αμερική προς τον βορρά, σε πελάτες όπως ο Serge Picard, ιδιοκτήτης της Café William Spartivento, του μεγαλύτερου καναδικού roaster του Fair Trade Organic coffee. Η Café Williams ανακοίνωσε ότι έχει επενδύσει σε ένα νέο πλοίο SailCargo που θα μεταφέρει 250 τόνους εμπορευμάτων από το επόμενο έτος.

Τα χρόνια που περνούν παρατηρούνται καινοτομίες στη βιομηχανία του καφέ και πολλούς νέους τρόπουςμείωσης του αποτυπώματος άνθρακα σε επίπεδο αγροκτήματος, από την αντικατάσταση χημικών λιπασμάτων με οργανικά απόβλητα έως τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την τροφοδοσία του εξοπλισμού. Ο κλάδος της ναυτιλίας παραμένει όμως ένα “αδύναμο σημείο” του κλάδου. Μπορεί η μεταφορά κόκκων καφέ δια θαλάσσης να είναι πιο αποτελεσματική έναντι άλλων μέσων, ωστόσο έως και σήμερα, οι κινητήρες των περισσότερων φορτηγών πλοίων λειτουργούν με ορυκτά καύσιμα. Τα μεγάλα ιστιοπλοϊκά από την άλλη, διαθέτουν κινητήρες ως εναλλακτική πηγή ενέργειας, όμως κινούνται κυρίως από τον άνεμο, χωρίς να προκαλούν έξτρα ρύπους. Αυτό το γεγονός προσδίδει στα εν λόγω πλοία ένα πρόσθετο πλεονέκτημα: Δεν επηρεάζονται  από τις ασταθείς τιμές του πετρελαίου.

Σίγουρα, τα συμβατικά φορτηγά πλοία- τα οποία χωρούν χιλιάδες τόνους εμπορευμάτων – είναι πολύ πιο οικονομικά συγκριτικά με ένα παλιό πειρατικό πλοίο, ή ακόμα και ένα ιστιοφόρο 1.000 τόνων, για τη μεταφορά πολλών διαφορετικών φορτίων όπως ο καφές. Αλλά αυτό δεν εμποδίζει ορισμένους εισαγωγείς καφέ και κατασκευαστές ιστιοπλοϊκών σκαφών να προσπαθούν να ανατρέψουν τη κυριαρχία των βαρέων πλοίων στην ανοιχτή θάλασσα.