Έρευνα: Παραγωγοί καφέ, Βιωσιμότητα και Κλιματική Αλλαγή

Μια μελέτη που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο Vrije του Άμστερνταμ και το Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών της Βέρνης διαπίστωσε ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί έναν ολοένα και αυξανόμενο κίνδυνο για την παγκόσμια αγροτική παραγωγή.

Με τίτλο “Fair Trade and Climate Change”, η έκθεση διαπιστώνει ότι η αύξηση της θερμοκρασίας της γης θα επηρεάσει τα παγκόσμια αγαθά, όπως μπανάνες, καφές και κακάο. Ως εκ τούτου, οι αγρότες που καλλιεργούν αυτά τα προϊόντα βρίσκονται αντιμέτωποι άμεσα με τον κίνδυνο οικονομικής κατάρρευσης εξαιτίας των αλλαγών που συντελούνται στο περιβάλλον. Η έρευνα δημοσιεύτηκε πριν από τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή του 2021 (COP26), και στηρίχθηκε οικονομικά από την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Τα αποτελέσματα της έκθεσης είναι εξαιρετικά ανησυχητικά και απευθύνουν μια [σαφή] έκκληση για άμεση και ολοκληρωμένη δράση για το Κλίμα», ανέφερε ο Δρ. Nyagoy Nyong’o, Παγκόσμιος Διευθύνων Σύμβουλος του Fairtrade. «Η απειλή για το μέλλον πολλών αλυσίδων εφοδιασμού είναι πραγματική και οι αγρότες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτής της παγκόσμιας κλιματικής κρίσης. Πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να διασφαλίσουμε ότι δεν αφεθούν στην τύχη τους και πως θα αποτελούν πράγματι μέρος της λύσης αυτού του προβλήματος» πρόσθεσε.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, τα καιρικά φαινόμενα που προκαλούνται από την Κλιματική Αλλαγή είναι πιθανό να επιφέρουν σοβαρό πλήγμα σε παραδοασιακές γεωργικές περιοχές σε όλο τον κόσμο, από τη Λατινική Αμερική έως την Ασία-Ειρηνικό. Οι παραγωγοί καφέ στη Βραζιλία, την Κεντρική Αμερική και τη Νότια Ινδία προβλέπεται ότι θα βρεθούν αντιμέτωποι με απότομες αυξήσεις της θερμοκρασίας και με το φαινόμενο της ξηρασίας.  Στη Δομινικανή Δημοκρατία, στο Περού και σε μέρη της Δυτικής Αφρικής, οι καλλιεργητές κακάο είναι επίσης πιθανό να αντιμετωπίσουν πιο ζεστές και ξηρές περιόδους, ενώ οι περιοχές στην ανατολική Γκάνα και τη βόρεια Ακτή Ελεφαντοστού ενδέχεται να αντιμετωπίσουν έντονα φαινόμενα υγρασίας και εκτεταμένες βροχοπτώσεις. Άλλα προϊόντα Fairtrade, όπως οι μπανάνες και το ζαχαροκάλαμο, προβλέπεται επίσης να επηρεαστούν, με τους παραγωγούς να αναμένουν λιγότερες βροχοπτώσεις και ισχυρότερη πίεση λόγω υψηλών θερμοκρασιών, ενώ παρόμοιες συνθήκες θα επηρεάσουν την παραγωγή τσάι στην Ασία και την Αφρική.

Ο καφές βρίσκεται εδώ και καιρό στο επίκεντρο εξαιτίας των αλλαγών που παρατηρούνται στο περιβάλλον, με ευρύτερες μελέτες να καταδεικνύουν ότι η μισή γη που χρησιμοποιείται σήμερα παγκοσμίως για την καλλιέργεια καφέ δεν θα είναι πλέον βιώσιμη έως το 2050. Η μελέτη διεξήγαγε επίσης αναλύσεις σχετικά με τις αντιλήψεις και τις ενέργειες στις οποίες προχωρούν οι καλλιεργητές καφέ, τσαγιού και μπαχαρικών στην Ινδία και οι καλλιεργητές κακάο στην Γκάνα, λόγω των προαναφερθέντων κινδύνων. Η συμβολή τους είναι σημαντική στις διαβουλεύσεις για το κλίμα, καθώς παραθέτουν τις απόψεις, τις προτεραιότητες αλλά και τον τρόπο με τον οποίο οι κοινότητές τους βιώνουν την κλιματική αλλαγή. «Ο τρόπος με τον οποίο η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τον πλανήτη είναι εξαιρετικά περίπλοκος», λέει ο Juan Pablo Solís, Ανώτερος Σύμβουλος της Fairtrade για το Κλίμα και το Περιβάλλον. «Αυτή η έκθεση προσφέρει έναν ευρύ αριθμό κλιματικών δεδομένων και προβολών που απεικονίζουν την απτή πραγματικότητα για εκείνα τα μέρη όπου οι αγρότες και οι εργάτες γης παράγουν με όρους δίκαιου εμπορίου. Παράλληλα αποκαλύπτουν τις αυξανόμενες προκλήσεις που (θα) αντιμετωπίζουν εάν η διεθνής κοινότητα συνεχίσει να αδιαφορεί γι’αυτούς”, πρόσθεσε ο Solís.

Ενώ τα τελευταία χρόνια η πρωτοβουλία Fairtrade έχει ενισχύσει τις βασικές της απαιτήσεις, εστιάζοντας στο πρόγραμμα για περιβαλλοντικά ζητήματα μέσω των Fairtrade Climate Academies και των στοχευμένων έργων της, ο Juan Pablo Solís δηλώνει ότι είναι αναγκαίες ευρύτερες συνεργασίες για την υποστήριξη των αγροτών έναντι των τεράστιων προκλήσεων που παρουσιάζονται στο μέλλον. «Η διεθνής κοινότητα πρέπει να συσπειρωθεί γύρω από τους αγρότες και να συμμετάσχει κατά μέτωπο στη δράση για το Κλίμα», αναφέρει και προσθέτει: «Και αυτό πρέπει να γίνει μέσω της στήριξης μέτρων προσαρμογής και ανθεκτικότητας προκειμένου να διασφαλιστεί ότι προστατεύονται τόσο η βιωσιμότητα των αγροτών όσο και το περιβάλλον».

Το Fairtrade απαιτεί επίσης αυξημένες επενδύσεις προς την κατεύθυνση αυτή, υπέρ των αγροτών που τηρούν τις πρακτικές του Fairtrade, προκειμένου να σταματήσει η ραγδαία μείωση των εισοδημάτων τους. Αυτη η πολιτική απαιτεί συγκεκριμένες προσεγγίσεις αναλόγως των συγκυριών, στην αγροδασοκομία, τη λισματοποίηση και τη διαφοροποίηση των καλλιεργειών. Σύμφωνα με το στέλεχος του Fairtrade, αυτά τα μέτρα προσαρμογής και βιωσιμότητας απαιτούν μεγάλες επενδύσεις ενώ κατά τον ίδιο, η επιβάρυνση των αγροτών για την υιοθέτηση αυτών των μέτρων είναι «ακόμα μια αδικία που δεν πρέπει να επωμιστούν, ιδιαίτερα από τη στιγμή που οι αγροτικές κοινότητες Fairtrade έχουν συμβάλει το λιγότερο στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής». «Το ρολόι χτυπά αντίστροφα και το παράθυρο για ένα πιο δίκαιο, πιο πράσινο και πιο βιώσιμο μέλλον κλείνει γρήγορα», λέει ο Δρ Nyagoy Nyong’o. «Και οι φωνές εκείνων που απαιτούν ισότητα γίνονται όλο και πιο δυνατές και επείγουσες. Τώρα είναι ώρα για δράση» καταλήγει.

Η COP26 θα διεξαχθεί από τις 31 Οκτωβρίου έως τις 12 Νοεμβρίου, με το κίνημα Fairtrade και Fair Trade να δίνουν το “παρών”, προασπίζοντας τα δικαιώματα αυτών των παραγωγών-εργατών γης.