Φυτικά ροφήματα: Η νέα τάση ή μονόδρομος επιλογής;
Από τον Παναγιώτη Νίκα, Συγγραφέα και εκπαιδευτή στην Barista Academy
«Περί ορέξεως κολοκυθόπιτα», θα απαντήσουν αρκετοί… Ωστόσο, αυξάνονται καθημερινά τα κρούσματα γαστρεντερολογικών ενοχλήσεων και εδώ αρχίζει να πλατειάζει το θέμα. Είναι το άγχος, η κακή και άστατη διατροφή, το χλωρογενικό οξύ στον φρεσκοκαβουρντισμένο καφέ ή η δυσανεξία στη λακτόζη;
Σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελα να τρομάξω τον αναγνώστη δαιμονοποιώντας τα πάντα. Σίγουρα, όμως, ένας υγιεινός τρόπος ζωής και λίγη άσκηση βελτιώνουν τα πράγματα σε κάθε ενόχληση. Παρ’ όλα αυτά, η δυσανεξία στη λακτόζη είναι πραγματική και δεν έχει ιατρική αντιμετώπιση. Η μόνη λύση είναι η αποφυγή της.
Καλό είναι, λοιπόν, να γνωρίζετε πώς προκύπτει αυτή η δυσανεξία. Η λακτάση είναι ένα ένζυμο το οποίο βρίσκεται και στο πεπτικό σύστημα του σώματός μας και βοηθά τη διάσπαση της λακτόζης σε γαλακτόζη και γλυκόζη. Αυτό βοηθά την απορρόφηση της λακτόζης από τον οργανισμό μας. Πιθανόν τα επίπεδα λακτάσης σε κάθε οργανισμό να επηρεάζονται από το DNA του, διότι, όπως προκύπτει από έρευνες, οι Βορειοευρωπαίοι έχουν υψηλότερα επίπεδα λακτάσης από ό,τι οι κάτοικοι στην υπόλοιπη Ήπειρο. Αυτό έχει μια λογική εξήγηση γιατί αυτοί οι λαοί, αρκετά νωρίτερα από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, στήριξαν τη διατροφή τους στα γαλακτοκομικά προϊόντα, διότι, λόγω κλιματολογικών και εδαφολογικών συνθηκών, δεν μπορούσαν να καλλιεργήσουν σιτηρά και άλλες τροφές. Σε αυτήν τη γενετική παράμετρο έρχεται να προστεθεί και η υπερβολική παραγωγή γάλακτος από τις βιομηχανίες, που μοιραία υποβαθμίζει την ποιότητα. Συνεπώς, δεν μπορούμε να τα ρίχνουμε όλα στο άγχος και την κακή διατροφή.
Το καλό, βέβαια, είναι ότι υπάρχουν, πλέον, αρκετές επιλογές από φυτικά ροφήματα για να τα συνδυάσουμε με τον καφέ μας. Ποιο όμως είναι το καλύτερο;
Εδώ, σίγουρα ταιριάζει το «περί ορέξεως κολοκυθόπιτα»! Το σωστό ερώτημα, όμως, θα ήταν: Αντιδρούν σαν το γάλα για να κάνουν κρέμα;
Η βελούδινη κρέμα που βρίσκουμε σε έναν καλοφτιαγμένο cappuccino δημιουργείται από την καζεΐνη. Η καζεΐνη είναι μια πρωτεΐνη του γάλακτος η οποία έχει την ιδιότητα να εγκλωβίζει μονάδες αέρα όταν αυτή θερμαίνεται ή δονείται. Αυτή η πρωτεΐνη δεν υπάρχει στα φυτικά ροφήματα. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες βιομηχανίες οι οποίες έχουν καταφέρει να αναπαραγάγουν τις ιδιότητες της καζεΐνης από φυτικές πρωτεΐνες, με ικανοποιητικά αποτελέσματα στην παρασκευή ζεστού γάλακτος.
Βέβαια, οι περισσότεροι καταναλωτές έχουν δυσκολία στο να παρασκευάσουν ιδανική κρέμα για τον cappuccino, ακόμη και με γάλα, όταν το προσπαθούν στο σπίτι τους. Πώς, λοιπόν, θα καταφέρουν να έχουν αποδεκτά αποτελέσματα με ένα φυτικό ρόφημα; Το πρόβλημα στις περισσότερες οικιακές συσκευές είναι ότι δεν έχουν την απαραίτητη δύναμη για να δονήσουν την επιφάνεια του γάλακτος για να δημιουργηθεί κρέμα. Παράλληλα, αυτή η λίγη ισχύς που έχουν δεν έχει διάρκεια. Συνεπώς, η ποσότητα ατμού που εξάγεται είναι λίγη για να δημιουργήσουν κρέμα σε μια ποσότητα γάλακτος 100-150 ml.
Οι δύο εναλλακτικές μέθοδοι παρασκευής κρέμας από γάλα μπορούν κάλλιστα να εφαρμοστούν και στα φυτικά ροφήματα:
Η πρώτη είναι η χρήση αυτόματης γαλατιέρας. Στο γάλα, η αυτόματη συσκευή ίσως να κάνει περισσότερη κρέμα από την ιδανική και αρκετές συσκευές από αυτές αυξάνουν την πυκνότητα της κρέμας σε σημείο που να σερβίρεται με δυσκολία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αρκετοί να αναγκάζονται να σερβίρουν την κρέμα με κουτάλι. Αντίθετα, τα περισσότερα φυτικά ροφήματα δημιουργούν κρέμα χωρίς να γίνεται πυκνή και έτσι μπορείτε να τη σερβίρετε πιο εύκολα. (φωτό Αυτόματη γαλατιέρα)
Η δεύτερη στηρίζεται στην ίδια λογική με την αυτόματη συσκευή. Δηλαδή τη δημιουργία κίνησης στο υγρό ενώ θερμαίνεται. Σε ένα μπρίκι βάζετε φυτικό ρόφημα, το τοποθετείτε στην εστία και ενώ το ρόφημα θερμαίνεται το «δονείτε» με έναν αναδευτήρα χειρός. Μπορείτε να βάλετε ένα θερμόμετρο ώστε να διαπιστώσετε πότε το ρόφημά σας θα αποκτήσει την ιδανική θερμοκρασία, δηλαδή 60°-65°C. (φωτό Μπρίκι με αναδευτήρα)
Έχω δοκιμάσει σχεδόν όλα τα φυτικά ροφήματα που είναι διαθέσιμα στα περισσότερα καταστήματα λιανικής πώλησης και έχω καταλήξει στα εξής συμπεράσματα, τα οποία, βέβαια, είναι προσωπική μου άποψη και πάντα σύμφωνα με τις γευστικές μου προτιμήσεις:
Τα γάλα αμυγδάλου έχει καλή συμβατότητα με τον καφέ και αντιδρά σωστά στη δημιουργία κρέμας. Ωστόσο, η κρέμα από το αντίστοιχο ρόφημα χωρίς ζάχαρη είναι ακόμη καλύτερη.
Τον καλύτερο συνδυασμό με τον καφέ τον έχει το ρόφημα βρόμης. Το ρόφημα βρόμης θα το βρείτε με διάφορα πρόσθετα, είτε άλλων καρπών είτε εμπλουτισμένο με βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Όσο πιο απλό είναι τόσο πιο καλά συνδυάζεται με τον καφέ. Ωστόσο, οι άλλες επιλογές από ρόφημα βρόμης μπορούν κάλλιστα να χρησιμοποιηθούν σε άλλα ροφήματα, όπως θα δείτε στη συνέχεια.
Το ρόφημα αμυγδάλου με γεύση σοκολάτας και το αντίστοιχο με φουντούκι θα μπορούσαν κάλλιστα να χρησιμοποιηθούν για να παρασκευαστεί ένα ρόφημα Moka. Στους οπαδούς του κλασικού cappuccino, όμως, θα φανεί αδιάφορο.
Αρκετές από τις υπόλοιπες επιλογές φυτικών ροφημάτων αντιδρούν ικανοποιητικά στην παρασκευή κρέμας, αλλά θεωρώ ότι δεν ταιριάζουν με τον καφέ. Το ρόφημα σόγιας, για παράδειγμα, αποκτά εξαιρετική υφή όταν το παρασκευάσετε σε αυτόματη συσκευή ανάδευσης, αλλά καλύπτει τη γεύση του καφέ και κυριαρχεί σε έναν cappuccino.
Οι επιλογές που υπάρχουν στα καταστήματα λιανικής πώλησης ή σε αυτά με τα βιολογικά προϊόντα αυξάνονται συνεχώς και αυτό θεωρώ δείχνει την προτίμηση των καταναλωτών. Ωστόσο, η ποσότητα που έχουν οι περισσότερες συσκευασίες είναι αποτρεπτική, διότι, μετά το άνοιγμα, κάθε ρόφημα πρέπει να καταναλωθεί σε λίγες ημέρες. Η ποσότητα που χρειαζόμαστε για την παρασκευή ενός cappuccino είναι 100 ml. Συνεπώς, αν κάποιος θα ήθελε να δοκιμάσει τον συνδυασμό τους με τον καφέ του, τι θα κάνει το υπόλοιπο;
Μια αγαπημένη μου εναλλακτική είναι να χρησιμοποιώ ρόφημα φιστίκι με άνθος αραβοσίτου και να παρασκευάζω κρέμα φιστίκι. Πριν τη σερβίρω, πασπαλίζω με μερικά φιστίκια και αρκετές φορές ξύνω λίγη κουβερτούρα.
Το ρόφημα καρύδας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να παρασκευάσετε κρύα σοκολάτα. Βάλτε στο μπλέντερ ένα ποτήρι πάγο, 150-200 ml ρόφημα καρύδας, 15-20 γραμμάρια κακάο και 30 ml σιρόπι αγαύης. Αναμίξτε μέχρι να δημιουργηθεί ένα ομοιογενές μείγμα. Εναλλακτικά, θα μπορούσατε να αντικαταστήσετε το σιρόπι αγαύης με λάδι καρύδας, το οποίο έχει πληθώρα θρεπτικών στοιχείων.
Το ρόφημα καρύδας, επίσης, μπορείτε να το συνδυάσετε με άνθος αραβοσίτου σοκολάτας και να παρασκευάσετε κρέμα σοκολάτας με γεύση καρύδας. Αν έχετε στο σπίτι σας ινδοκάρυδο, μπορείτε να πασπαλίσετε την επιφάνεια της κρέμας πριν τη σερβίρετε.
Όταν βρήκα στο ράφι επιλογές ροφημάτων από ρύζι, αρακά και ρεβίθι, θεώρησα ότι οι παραγωγοί αγγίζουν το όριο της υπερβολής. Ωστόσο, οι πρωτεΐνες που περιλαμβάνουν αρκετά από αυτά τα ροφήματα επισκιάζουν ακόμη και την κατανάλωση κρέατος. Εάν λοιπόν, τα χρησιμοποιήσετε για την παρασκευή ενεργειακών ροφημάτων, θα εκπλαγείτε από την ενέργεια και την αίσθηση πληρότητας που θα σας προσφέρουν για αρκετή ώρα. Συνεπώς, ίσως σας φανούν αρκετά χρήσιμα για τη δίαιτά σας.
Κόψτε σε μικρά κομμάτια το φρούτο της επιλογής σας (μπανάνα, ροδάκινο, νεκταρίνι, πεπόνι κ.ά.) και βάλτε το στο μπλέντερ μαζί με 150-200 ml φυτικό ρόφημα, 2-3 παγάκια, μια κουταλιά μελάσα και μια πρέζα αλάτι, ιδανικά ορυκτό ή αφρίνα. Αναμίξτε μέχρι να ομογενοποιηθεί το μείγμα και απολαύστε ένα ρόφημα που θα σας δώσει ενέργεια για μεγάλο διάστημα.
Πριν από την εμφάνιση του καφέ, στα σαλόνια της Ευρώπης σερβίρανε σαλέπι. Πόσοι από τους νέους γνωρίζουν για το καταπληκτικό αυτό ρόφημα με τις ευεργετικές ιδιότητες;
Προσωπικά, λοιπόν, θεωρώ ότι τα φυτικά ροφήματα ήρθαν για να μείνουν. Η πληθώρα των γεύσεων θα αυξάνεται και μαζί τους και οι ιδέες μας για τον συνδυασμό τους. Το αν θα καταφέρει, λοιπόν, ο καφές να συμβαδίσει μαζί τους ή όχι θα το δείξει η ιστορία.
Από το Coffee&Brunch Magazine
