Το λεξικό του espresso
Tι παραγγέλνουμε, τι μας έρχεται…
Μπορεί οι απόψεις να διίστανται για την ετυμολογική προέλευση του πιο διάσημου καφέ στον κόσμο, του espresso, ωστόσο μία από αυτές έχει κάτι μοναδικό, όπως μοναδικός είναι και «ο βασιλιάς του καφέ».
Από τη Χριστίνα Φαραζή
Σύμφωνα με μια θεωρία, η λέξη “espresso” προέρχεται από το “espressamente”, που στην κυριολεξία σημαίνει «ρητά» και μεταφορικά ότι κάνεις κάτι «ειδικά για κάποιον». Η ονομασία αυτή προέκυψε από το γεγονός ότι είναι ένα ρόφημα που παρασκευάζεται φρέσκο, ειδικά για κάποιον, αφού το ζητήσει.
Λέγεται μάλιστα ότι οι πρώτες μηχανές espresso Bezzera και Pavoni, το 1906, χρειάζονταν μόλις 45 δευτερόλεπτα για να φτιάξουν ένα φλιτζάνι τη φορά σε όποιον το επιθυμούσε. Βασική προϋπόθεση για τη σωστή παρασκευή ήταν η κρέμα στην επιφάνεια: αυτός ο κρεμώδης αφρός, αποτελούμενος από έλαια, πρωτεΐνες και σάκχαρα, που δημιουργούνται κατά την αποσυμπίεση των κόκκων και ο οποίος έχει φουντουκί χρώμα με καστανές ανταύγειες και όψη πυκνή, ομοιόμορφη και λεία.
Μάλιστα, από τότε, τον συνόδευαν με ένα ποτήρι φρέσκο νερό, προκειμένου να «ξανοίξει» ο ουρανίσκος πριν από ή μετά την απόλαυση. Βέβαια, εκείνες τις εποχές, οι επιλογές ήταν ελάχιστες, βασικά μία: τον έπιναν ζεστό σε μονή ή διπλή δόση. Σήμερα, ο espresso έχει εξελιχθεί όσο κανένα άλλο είδος καφέ, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να τον παραγγείλουμε και να τον απολαύσουμε σε πολλές και διαφορετικές γευστικές εκδοχές.
Affogato
Μεταξύ καφέ και γλυκού, ο affogato espresso είναι ό,τι λέει το όνομά του: μία μονή δόση espresso που «πνίγει» μία μπάλα παγωτό βανίλια (“affogato” στα Ελληνικά σημαίνει «πνιγμένος»), ιδανικά σε ένα γυάλινο ποτήρι κοκτέιλ, για έξτρα καλοκαιρινά vibes.
Americano
Θυμίζει τον καφέ φίλτρου, αλλά είναι πολύ πιο έντονος, αρωματικά και γευστικά. Είναι ουσιαστικά ένας αραιωμένος espresso, που παρασκευάζεται συνήθως με 1/3 espresso και 2/3 ζεστό νερό. Η δόση καφέ πρέπει πάντα να προστίθεται πρώτη στην κούπα, καθώς η κρέμα του αναμειγνύεται και δημιουργεί μια πιο απαλή, ομοιόμορφη γεύση.
Cappuccino
Είναι ο πιο δημοφιλής καφές espresso με γάλα, στον οποίο πασπαλίζεται το αφρόγαλα με κανέλα ή κακάο. Οι Ιταλοί συνηθίζουν να τον πίνουν κυρίως το πρωί. Όσον αφορά την ονομασία του, την έλκει από το ομώνυμο τάγμα των Ιταλών μοναχών.
Con Panna
Γλυκός espresso με μία κουταλιά σαντιγί ή χτυπημένη κρέμα γάλακτος στην επιφάνειά του.
Decaf
Είναι ο ντεκαφεϊνέ espresso, στον οποίο, μέσω ειδικής διαδικασίας, έχει αφαιρεθεί η καφεΐνη από τους κόκκους του, με αποτέλεσμα να πίνεται με την ίδια ευκολία κάθε ώρα της ημέρας.
Doppio
Πρόκειται για τον διπλό espresso, που, λόγω των δύο δόσεων, είναι αρκετά δυνατός γευστικά και σκουρόχρωμος εμφανισιακά.
Flat White
Κι εδώ έχουμε διπλή δόση espresso και γάλα, το οποίο, συγκριτικά με τον cappuccino, κλέβει την παράσταση από τον καφέ επειδή αναμειγνύεται εξαρχής με τον espresso. Γλυκός και με γεμάτο σώμα, ο flat white απολαμβάνεται τόσο ζεστός όσο και κρύος.
Freddo Espresso & Cappuccino
Μιλώντας για κρύο καφέ, υπάρχει έστω κι ένας που να μη γνωρίζει τι εστί freddo espresso και freddo cappuccino; Ρητορική η ερώτηση, προφανώς. Ας τονίσουμε όμως το εξής: και στα δύο, ο espresso χτυπιέται σε μίξερ/στη φραπεδιέρα μαζί με παγάκια.
Latte
Είναι το «αδερφάκι» του cappuccino, αλλά έχει δύο συγκεκριμένες ουσιαστικές διαφορές: πρώτον, σερβίρεται σε γυάλινο ποτήρι και όχι σε φλιτζάνι και, δεύτερον, αντί για αφρόγαλα στην επιφάνεια, έχει κρέμα γάλακτος.
Lungo
Στα Ελληνικά σημαίνει «επιμήκης». Πρόκειται, δηλαδή, για έναν espresso για την παρασκευή του οποίου ο barista αφήνει να τρέξει πιο πολύ νερό μέσω του φίλτρου της μηχανής (περίπου 1/3 του νερού περισσότερο από τον κλασικό, μονό espresso).
Macchiato
Είναι κάτι μεταξύ του κλασικού espresso και του cappuccino, που δημιουργείται όταν στρώσεις μία κουταλιά αφρόγαλα στον μονό espresso. Πεντανόστιμες παραλλαγές του είναι ο caramel ή ο vanilla macchiato, στους οποίους προστίθεται σιρόπι καραμέλας ή βανίλιας.
Mocha
Αν ενώσεις τη ζεστή σοκολάτα με τον cappuccino, τότε… «εγένετο mocha»! Για να είμαστε όμως πιο ακριβείς, μπορείτε να τη φτιάξετε ανακατεύοντας μία κουταλιά ρόφημα σοκολάτας ή κακάο με μία δόση espresso, προσθέτοντας, στη συνέχεια, γάλα και αφρόγαλα και πασπαλίζοντας με τριμμένη σοκολάτα γάλακτος.
Mochaccino
Είναι η παραλλαγή του cappuccino, με το αφρόγαλα, εδώ, να είναι σοκολατένιο.
Ristretto
Σημαίνει στα Ελληνικά «περιορισμένος». Συνεπώς, έχουμε έναν μικρότερο σε ποσότητα από τον μονό espresso και με διακοπή πριν από την πλήρη εκχύλιση. Για να το πούμε πιο απλά, ο ristretto φτιάχνεται με την ίδια δόση καφέ όπως ο κλασικός espresso, αλλά με τη μισή δόση ζεστού νερού.
Shakerato
Είναι κρύος espresso και η διαφορά του με τον freddo είναι ότι, εν προκειμένω, χτυπιέται στο σέικερ μαζί με παγάκια και σερβίρεται στο ποτήρι του Martini cocktail.
Aπό το Coffee&Brunch Magazine
